Krajowy Plan Działań na rzecz wdrażania Protokołu o ochronie i zrównoważonym użytkowaniu różnorodności biologicznej i krajobrazowej do Konwencji Karpackiej to kolejny krok służący realizowaniu jej postanowień w Polsce.
Projekt Krajowego Planu Działań - wersja finalna, grudzień 2016 (pobierz)
Ramowa Konwencja o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat, tzw. Konwencja Karpacka, to druga w skali globalnej umowa międzynarodowa dotycząca pojedynczego regionu górskiego (pierwszą jest Konwencja Alpejska). Ratyfikowało ją 7 państw, obejmujących swoimi granicami Karpaty: Czechy, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Ukraina i Węgry. Zasięg stosowania Konwencji Karpackiej w Polsce obejmuje 200 gmin położonych w województwach małopolskim, podkarpackim i śląskim.
Warto podkreślić, że Konwencja Karpacka nie ustanawia konkretnych zobowiązań, lecz zobowiązuje jej Strony do współpracy, zarówno na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu karpackiego, jak również zachowania i ochrony walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. Szczegółowe zobowiązania Stron, czyli państw, które Konwencję ratyfikowały, są określane w protokołach tematycznych. Protokół o ochronie i zrównoważonym użytkowaniu różnorodności biologicznej i krajobrazowej jest pierwszym protokołem tematycznym do Konwencji Karpackiej ratyfikowanym przez wszystkie jej Strony. Po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2010 Nr 90, poz. 591) Protokoł stał się częścią krajowego porządku prawnego i wszedł w życie dla Polski w dn. 28 kwietnia 2010 r. Trzecie Spotkanie Konferencji Stron (COP3) Konwencji Karpackiej w 2011 r. przyjęło międzynarodowy Strategiczny Plan Działań na rzecz jego wdrożenia (UNEP/CC/COP4/DOC7).
Z oczywistych względów wspólny dla wszystkich państw karpackich Strategiczny Plan Działań na rzecz wdrożenia Protokołu o ochronie i zrównoważonym użytkowaniu różnorodności biologicznej i krajobrazowej nie może uwzględniać realiów, priorytetów, czy też różnego stopnia zaawansowania poszczególnych państw w danej dziedzinie. Dlatego w interesie każdego państwa karpackiego leży opracowanie dla własnych potrzeb planistycznych propozycji Krajowego Planu Działań na rzecz wdrożenia Protokołu, a następnie jego zatwierdzenie przez właściwy organ centralnej administracji rządowej. W przypadku Polski takim organem jest Ministerstwo Środowiska.
Celem nadrzędnym Krajowego Planu Działań jest zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej i krajobrazowej polskich Karpat. Osiągnięciu tego celu ma służyć realizacja następujących siedmiu celów strategicznych KPD:
Należy podkreślić, że z uwagi na aktualne priorytety strony polskiej projekt Krajowego Planu Działań kompleksowo odnosi się do problemów ochrony karpackich krajobrazów, czyli kwestii, które z różnych względów zostały jedynie zasygnalizowane w Protokole oraz międzynarodowym Strategicznym Planie Działań. Stanowi to cenną wartość dodaną Krajowego Planu Działań w procesie wdrażania postanowień Protokołu i może stanowić przykład dla innych jego Stron.
Krajowy Plan Działań ma służyć planowaniu wspólnych działań organów i służb ochrony przyrody, samorządów oraz instytucji i środowisk naukowych na rzecz ochrony przyrody i krajobrazu polskich Karpat. Jego zatwierdzenie powinno ułatwić finansowanie przyszłych wspólnych projektów, zarówno ze źródeł krajowych, jak też dostępnych zewnętrznych źródeł finansowania.
Opracowanie propozycji Krajowego Planu Działań było jednym z efektów projektu pt. Karpaty Łączą – mechanizm konsultacji i współpracy dla wdrażania Konwencji Karpackiej (www.karpatylacza.pl), koordynowanego przez Centrum UNEP/GRID-Warszawa, realizowanego w latach 2012-2016 w polskiej części Karpat we współpracy z Ministerstwem Środowiska oraz Sekretariatem Konwencji Karpackiej w Wiedniu (UNEP Vienna - SCC), przy wsparciu Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Projekt Krajowego Planu Działań przedłożono Ministrowi Środowiska w grudniu 2016 r.
