Karpaty łączą ekspertów

Zrównoważona gospodarka leśna w Konwencji Karpackiej

Fot. Centrum UNEP/GRID-Warszawa

Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej

Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej do Ramowej Konwencji o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat (Konwencji Karpackiej) został przyjęty podczas trzeciego spotkania Konferencji Stron (COP3) Konwencji Karpackiej i podpisany przez sześć Stron Konwencji dnia 27 maja 2011 r. w Bratysławie. Rzeczpospolita Polska podpisała Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej dnia 8 września 2011 r. podczas XXI Forum Ekonomicznego w Krynicy.

Zgodnie z przyjętymi w Konwencji Karpackiej zasadami Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej wszedł w życie dziewięćdziesiątego dnia od daty złożenia Depozytariuszowi (którym tak samo jak w przypadku Konwencji jest Rząd Ukrainy) czwartego dokumentu ratyfikacji, zatwierdzenia, przyjęcia, lub przystąpienia. Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej do Konwencji Karpackiej wszedł w życie dnia 21 października 2013 r. w stosunku do Republiki Czeskiej, Rumunii, Republiki Słowackiej i Ukrainy. Kolejnymi Stronami Protokołu stały się Węgry (w listopadzie 2013 r.) oraz Republika Serbii (w 2015 r.). 

Daty podpisania, ratyfikacji i wejścia w życie Protokołu o zrównoważonej gospodarce leśnej do Konwencji Karpackiej

Z uwagi na to, że Rzeczpospolita Polska nie ratyfikowała dotychczas Protokołu o zrównoważonej gospodarce leśnej do Konwencji Karpackiej – nie jest dostępny jego oficjalny tekst w języku polskim, opublikowany w Dzienniku Ustaw.

Więcej:

• obowiązujący tekst Protokołu o zrównoważonej gospodarce leśnej (Protocol on Sustainable Forest Management – dokument w języku angielskim)
  Protocol on Sustainable Forest Management to the Framework Convention on the Protection and Sustainable Development of the Carpathians (pobierz)

Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej do Ramowej Konwencji Karpackiej stanowi rozwinięcie i uszczegółowienie postanowień dotyczących leśnictwa ustępów 3-6 Art. 7 Konwencji („Zrównoważone rolnictwo i leśnictwo”), zobowiązującego Strony Protokołu do działań na rzecz zrównoważonego gospodarowania i ochrony lasów karpackich przynoszących korzyści obecnemu i przyszłym pokoleniom, m.in. przez stosowanie zrównoważonych praktyk w gospodarce leśnej na terenach górskich w Karpatach, tworzenie odpowiedniej wielkości i ilości obszarów chronionych w lasach naturalnych (zwłaszcza pierwotnych), oraz stosowanie przyjaznych dla środowiska działań w leśnictwie zapewniających odpowiednie zatrzymywanie wody opadowej na terenach górskich w celu skuteczniejszego zapobiegania powodziom.

Celem Protokołu jest koordynacja i harmonizacja działań jego Stron oraz ich współpraca na rzecz wdrażania postanowień ww. artykułu Konwencji. Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej zobowiązuje jego Strony do podjęcia wspólnych działań we współpracy wszystkich Stron w skali całych Karpat, oraz przez poszczególne Strony na ich terytorium, w oparciu o odnośne przepisy prawa krajowego.

Merytoryczne postanowienia Protokołu o zrównoważonej gospodarce leśnej dotyczą między innymi:

• zapewnienia funkcji produkcyjnych lasów i ich roli w rozwoju obszarów wiejskich (Art. 9);
• identyfikacji i ochrony lasów naturalnych, zwłaszcza lasów dziewiczych (Art. 10);
• gospodarki leśnej na obszarach chronionych (Art. 11);
• wzmocnienia ochronnych funkcji lasów (Art. 12);
• promowania odtwarzania lasów zbliżonych do naturalnych (Art. 13);
• wzmocnienia roli sektora leśnego w łagodzeniu zmian klimatu, ograniczenia zagrożeń i łagodzenia skutków (Art. 14);
• wzmocnienia społecznych funkcji lasów (Art. 15);
• zarządzania dziką przyrodą i harmonizacji polityki dotyczącej sieci ekologicznych oraz celów i środków gospodarki leśnej (Art. 16);
• kompatybilnych systemów monitoringu i informacji (Art. 17);
• koordynacji badań naukowych i wymiany informacji (Art. 18).

Ponadto, Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej przewiduje działania i współpracę jego Stron m.in. na rzecz:

• utrzymania lub zwiększenia lesistości;
• właściwego wykorzystania drewna jako przyjaznego dla środowiska, odnawialnego surowca;
• działania na rzecz zrównoważonego użytkowania innych niż drewno produktów leśnych;
• poprawy zdrowia i żywotności lasów;
• lepszej ochrony i zrównoważonego użytkowania elementów różnorodności biologicznej w lasach;
• promowania dziedzictwa kulturowego lasów;
• udziału regionalnych i lokalnych władz i społeczności w gospodarce leśnej;
• identyfikacji, rozwoju i stosowania odpowiednich systemów płatności za dostarczane przez lasy dobra i usługi ekologiczne;
• wzmacniania dobrego zarządzania sektorem leśnym i egzekwowania prawa leśnego, ze szczególnym uwzględnieniem zwalczania nielegalnego pozyskiwania drewna i związanego z nim handlu;
• identyfikacji, rozwoju i wdrażania najlepszych praktyk gospodarki leśnej i hodowli lasów zbliżonych do naturalnych.

Każda ze Stron ma prawo przedłożyć projekty poprawek do Protokołu, ich przyjęcie wymaga jednomyślnej decyzji wszystkich Stron Protokołu, a ich wejście w życie podlega analogicznej jak w przypadku samego Protokołu procedurze ratyfikacji, zatwierdzenia lub przyjęcia poprawek we wszystkich Stronach. Każda ze Stron ma również prawo wypowiedzenia Protokołu, wówczas takie wypowiedzenie nabiera mocy sto osiemdziesiątego dnia od dnia otrzymania powiadomienia przez Depozytariusza, a dane państwo przestaje być związane postanowieniami Protokołu.

Do realizacji postanowień protokołu tematycznego do Ramowej Konwencji niezbędne jest zazwyczaj przyjęcie przez Strony Protokołu wspólnej międzynarodowej strategii / Strategicznego Planu Działań (SAP – ang. Strategic Action Plan) na rzecz jego wdrażania. Zgodnie z Art. 20 ust. 4 Protokołu o zrównoważonej gospodarce leśnej do Konwencji Karpackiej - Strategiczny Plan Działań mający na celu wdrażanie postanowień tego Protokołu został przyjęty w 2014 r. (Decyzja COP4/4 ust.2) na najbliższe 12 lat.

Więcej:
Tekst międzynarodowego Strategicznego Planu Działań na rzecz wdrażania Protokołu o zrównoważonej gospodarce leśnej (Strategic Action Plan for the Implementation of the Protocol on Sustainable Forest Management – dokument w języku angielskim) (pobierz)