Karpaty łączą ekspertów

Protokół o zrównoważonym transporcie

Protokół o zrównoważonym transporcie do Ramowej Konwencji o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat (Konwencji Karpackiej) został przyjęty podczas czwartego spotkania Konferencji Stron (COP4) Konwencji Karpackiej i podpisany przez cztery Strony Konwencji (Republikę Czeską, Rumunię, Republikę Serbii i Republikę Słowacką) dnia 26 września 2014 r. w Mikulovie (Republika Czeska). Rzeczpospolita Polska podpisała Protokół dnia 15 czerwca 2015 r. w Kijowie, Ukraina dnia 26 czerwca 2015 r., natomiast Węgry nie podpisały jak dotychczas tego Protokołu. Protokół został już ratyfikowany przez Republikę Słowacką, Polskę i Ukrainę.

Zgodnie z przyjętymi w Konwencji Karpackiej zasadami Protokół o zrównoważonym transporcie wejdzie w życie dziewięćdziesiątego dnia od daty złożenia Depozytariuszowi (którym tak samo jak w przypadku Konwencji jest Rząd Ukrainy) czwartego dokumentu ratyfikacji, zatwierdzenia, przyjęcia, lub przystąpienia. Z uwagi na powyższe, Protokół o zrównoważonym transporcie, który jak dotychczas został ratyfikowany tylko przez trzy Strony Konwencji, nie wszedł jeszcze w życie w stosunku do żadnej ze Stron Konwencji. 

Daty podpisania, ratyfikacji i wejścia w życie Protokołu o zrównoważonym transporcie do Konwencji Karpackiej: 

Oficjalny tekst Protokołu o zrównoważonym transporcie do Konwencji Karpackiej w języku polskim zostanie opublikowany w Dzienniku Ustaw.

więcej:

tekst Protokołu o zrównoważonym transporcie (dokument w języku angielskim)

Protocol on Sustainable Transport to the Framework Convention on the Protection and Sustainable Development of the Carpathians

Protokół o zrównoważonym transporcie do Ramowej Konwencji Karpackiej stanowi rozwinięcie i uszczegółowienie postanowień Art. 8 Konwencji (Zrównoważony transport i infrastruktura), zobowiązującego Strony Protokołu do działań na rzecz:

• prowadzenia polityki planowania i rozwoju zrównoważonego transportu i infrastruktury, która będzie uwzględniać specyfikę środowiska terenów górskich, z uwzględnieniem potrzeb ochrony obszarów wrażliwych, różnorodności biologicznej i krajobrazowej oraz obszarów o szczególnym znaczeniu dla turystyki;
• podjęcia współpracy zmierzającej do rozwoju zrównoważonych polityk transportowych, które zapewnią korzyści wynikające z mobilności i możliwości dojazdu w Karpatach, jednocześnie minimalizując szkodliwe oddziaływania na zdrowie ludzkie, krajobraz, rośliny, zwierzęta oraz ich siedliska, a także uwzględniając środki kształtowania popytu na zrównoważony transport na wszystkich etapach planowania transportu w Karpatach; 
• współpracy w celu rozwijania modeli transportu przyjaznego dla środowiska w obszarach wrażliwych ekologicznie.

Celem Protokołu jest zacieśnienie i ułatwianie współpracy jego Stron na rzecz rozwoju zrównoważonego transportu towarowego i osobowego w Karpatach, w celu przyczynienia się do zrównoważonego rozwoju regionu przy jednoczesnym unikaniu, ograniczaniu, lub (tam, gdzie jest to konieczne) złagodzenia lub skompensowania negatywnego wpływu transportu i powiązanej z nim infrastruktury.

Art. 1 ust. 2 wymienia cele szczegółowe współpracy Stron w ramach wdrażania Protokołu:

• uwzględnianie specyfiki środowiska obszarów górskich w politykach zrównoważonego transportu oraz powiązanym z nimi planowaniu i rozwoju infrastruktury;
• rozwój zrównoważonych polityk transportu multimodalnego, zapewniających mobilność mieszkańców oraz możliwości dojazdu do obszarów miejskich, wiejskich, obszarów położonych z daleka od osiedli ludzkich, oraz do destynacji turystycznych;
• ograniczenie negatywnych wpływów na zdrowie ludzkie i poprawa bezpieczeństwa transportu;
• unikanie fragmentacji siedlisk naturalnych i pół-naturalnych powodowanej przez wszelkie rodzaje transportu i powiązaną z nimi infrastrukturę, oraz zachowanie i poprawa łączności ekologicznej w skali lokalnej, krajowej i makroregionalnej;
• rozwój i promowanie przyjaznych dla środowiska modeli i systemów transportu, w szczególności w obszarach wrażliwych ekologicznie;
• wdrażanie zrównoważonych systemów planowania transportu i zarządzania ruchem, oraz unikanie w miarę możliwości przekroczenia przepustowości ruchu tranzytowego w Karpatach;
• zapewnienie infrastrukturalnej funkcjonalności sieci transportowej;
• poprawa lub utrzymanie infrastruktury transportowej w celu zapewnienia jej wydajności, bezpieczeństwa, mobilności pasażerów i ładunków, oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.  

Protokół o zrównoważonym transporcie zobowiązuje jego Strony do podjęcia wspólnych działań we współpracy wszystkich Stron w skali całych Karpat, oraz przez poszczególne Strony na ich terytorium, w oparciu o odnośne przepisy prawa krajowego.

Merytoryczne postanowienia Protokołu o zrównoważonym transporcie dotyczą między innymi:

·         sieci infrastruktury transportowej i jej łączności (Art. 8)

·         transportu drogowego (Art. 9)

·         transportu kolejowego (Art. 10)

·         transportu wodnego (Art. 11)

·         transportu powietrznego (Art. 12)

·         transportu niezmotoryzowanego (Art. 13)

·         systemów zarządzania transportem (Art. 14)

·         standardów bezpieczeństwa transportu (Art. 15)

·         określania kosztów rzeczywistych różnych rodzajów transportu (Art. 16)

Każda ze Stron ma prawo przedłożyć projekty poprawek do Protokołu, ich przyjęcie wymaga jednomyślnej decyzji wszystkich Stron Protokołu, a ich wejście w życie podlega analogicznej jak w przypadku samego Protokołu procedurze ratyfikacji, zatwierdzenia lub przyjęcia poprawek we wszystkich Stronach. Każda ze Stron ma również prawo wypowiedzenia Protokołu, wówczas takie wypowiedzenie nabiera mocy sto osiemdziesiątego dnia od dnia otrzymania powiadomienia przez Depozytariusza, a dane państwo przestaje być związane postanowieniami Protokołu.

Do realizacji postanowień protokołu tematycznego do Ramowej Konwencji niezbędne jest zazwyczaj przyjęcie przez Strony Protokołu wspólnej międzynarodowej strategii / Strategicznego Planu Działań (SAP – ang. Strategic Action Plan) na rzecz jego wdrażania. Art. 17 ust. 4 Protokołu o zrównoważonym transporcie do Konwencji Karpackiej przewiduje opracowanie i przyjęcie przez Strony Strategicznego Planu Działań mającego na celu wdrażanie postanowień tego Protokołu.